Basilicum

Familie: Lipbloemenfamilie (Lamiaceae)

In verschillende talen: Ocimum Basilicum (Lat), ريحان (Ar), Basilic (Fra), Basil (Eng), Basilikum (Dui)

Andere namen: Koningskruid, Bazielkruid.

Oorsprong:
Het geslacht Ocimum kent meer dan zestig soorten, waarvan een aantal inheems is in tropische zones van Afrika, Azië en Amerika.

Betekenis:
De naam basilicum is terug te voeren op het Oudgrieks, waar 'Basileus' koning betekent, wat ook terug te vinden is in de alternatieve benaming koningskruid.

Culinair:
Ocimum basilicum is een kruid dat wordt gebruikt in de keuken. Basilicum heeft een sterke geur en aroma en wordt vooral veel in de Italiaanse keuken en bij tomaatgerechten gebruikt. Blaadjes en takjes van basilicum zijn te gebruiken in salades, soepen, sauzen, tomaat- en vleesgerechten. Kook het bij voorkeur niet mee: laat het kort meesudderen, waardoor niet al te veel van de smaak te verloren gaat. Invriezen is niet bevorderlijk, want dan staat u na ontdooien met zwarte basilicum in uw handen.

Thee: Er kan een heerlijk kalmerende en vochtafdrijvende thee van worden getrokken: doe één theelepel gekneusde blaadjes in een kop kokend water, drink tweemaal daags met kleine teugjes.

Medisch:
Het heeft vele heilzame werkingen, waaronder het verbeteren van de spijsvertering en het voorkomen van windzucht en maag- en darmkrampen. Ook bij hoofdpijn kan Basilicum helpen.

Groei:
Basilicum is een vaste plant, maar niet winterhard. In de huiskamer of kas kan de plant wel overwinteren. In de praktijk wordt echter telkens opnieuw gezaaid. Door stekken is de plant ook vegetatief te vermeerderen. De plant wordt ongeveer 45 cm hoog en 30 cm breed. De stengels zijn harig, fijn, geribbeld, vierkantig, vertakt en lichtgroen tot rood aan de basis. De bladeren zijn groot, gekarteld, ovaal, puntig en heldergroen, met een warme en toch frisse, sterke geur. Basilicum is een belangrijk keukenkruid. De plant bloeit in de nazomer met kleine, geurige, witachtige bloesems, in rondlopende schijnkransen van zes stuks.

Enkele soorten zijn:
Ocimum basilicum
Ocimum campechianum
Ocimum canum
Ocimum gratissimum
Ocimum kilimandscharicum
Ocimum tenuiflorum

Zaaien:
Basilicum groeit het beste op een warme en zonnige plaats, beschut tegen wind, vorst en snikhete middagzon. De grond het liefst goed gedraineerd en vochtig.
De bloemen kunnen afgeknipt worden omdat deze in ons land nooit rijp worden en zaad produceren. Het afknippen van de bloemen heeft als voordeel, dat de plant zijn bossige vorm blijft houden en meer blaadjes krijgt om te oogsten.

Oogsten:
Het geregeld 'toppen' van de plantjes leidt tot bosvorming. Om optimaal te kunnen 'oogsten' is het verstandig de bloemknoppen eruit te halen.

Verzorging:
Het kruid houdt van een zonnige plaats en een goed bemeste, luchtige grond. Het wordt niet alleen vaak bij tomaten opgediend, maar naast tomatenplanten gekweekte basilicum stimuleert ook de groei van de tomatenplant. Basilicum kan ook heel goed in bakken of potten worden gekweekt. Het verlangt bij warm en droog weer veel water. Af en toe wat bemesten door er bijvoorbeeld wat compost of droge koemest bij te strooien zal de groei bevorderen. Het geregeld 'toppen' van de plantjes leidt tot bosvorming. Om optimaal te kunnen 'oogsten' is het verstandig de bloemknoppen eruit te halen.

Pas op! Basilicum is een lekkernij voor slakken, controleer het dus regelmatig op deze bezoekers.